mohsen namjoo

az önce tanıştım mohsen namjoo ile ve yine ilk dinlediğim parçasında, hatta daha parça başlar başlamaz "budur" dediklerimden oldu... şu anda henüz 2. parçadayım ve dinlediğim ilk parça ile ikinci parça arasında zerre kadar alaka yok! sevdim bu adamı:)...

zannedersem zaman zaman olduğu gibi "çok engin bir derya" ile karşılaştık yine ve zaten ben de bu bloğu boşuna yazmıyorum, öğreneceğiz bakalım ne kadar enginmiş mohsen namjoo...

karşılaştığım ilk bilgiyi -saçma da olsa- hemen vereyim; ülkemizde muhsin namcu diyenler de var!... hatta uzun uzun tartışmalar bile yapılmış bu konuda!... biri diyor sen hatalısın, öbürü diyor; hayır sen yanlışsın... her konuda olduğu gibi, bu konuda bile ciddi bir ayrışma söz konusu... klasik ülkemiz insanı durumu... tamam, gerçek adı doğal olarak farsça ve yazılışı farklı çünkü mohsen namjoo iranlı bir sanatçı... bu konuda bile tartışmaya ne gerek var anlamış değilim... çok mu zor? bakarsın adamın sayfasına, o neyi kabul etmişse, sen de onu kabul etmek durumundasındır zaten... bu sebeple ben mohsen namjoo diyorum... adam kendisi "adım mohsen namjoo" diyor ama bir takım sivri akıllılarımız aksini iddia edebiliyor!... neyse koskoca paragraf bu saçma sapan tartışmaya gitti...

www.mohsennamjoo.com

yukarıdaki resmi sayfasından gerekli her türlü bilgiye ulaşabilirsiniz...

mohsen namjoo

az önce iranlı klasik gitar ustası lily afshar ın videolarını izlerken, birlikte çaldıkları toronto konseri videosuyla karşılaştım ve o esnada tanış olduk mohsen namjoo ile... o videoyu burada paylaşacağım formatta bulamadığım için paylaşamıyorum...

son zamanlarda iranlı sanatçılar karşıma çok fazla çıkar oldular... yakın bir geçmişte ricci broomandan hakkında bir paylaşım yapmıştım... iranlı müzisyenlere ilgi duymamın önemli sebeplerinden biri de açık radyoda 15 günde bir yayınlanan fizan ekspresi programı oldu... şair ve yazar m. bülent kılıç tarafından hazırlanıp sunulan programda sadece farsi müzisyenlere yer veriliyor ve programı -çalan müzikler hakkında bilgi edinerek- takip ederseniz eğer, ne kadar derin bir kültürün yanı başımızda olduğunu keşfedersiniz...

mohsen namjoonun bu derece dikkatimi çekmesinin en önemli sebebi; sesi ve tarzı... sesini kullanışı çok özgün ve çok farklı bir ses tınısına sahip... ve tabii rock, caz ve blues a yakınlığı da benim için çok önemli... hatta ara ara progresif hislere bile kapılabiliyorsunuz dinlerken... ait olduğu kültürü de çok iyi kullanıyor... müzisyenliği yanında; şair, yazar, söz yazarı ve besteci... bu kadar şey bir arada olunca, çoğu zaman beraberinde "bilgelik" yada "felsefe" gibi kavramlar da beraberinde geliyor ve tabii siyaset de geliyor çoğu zaman ama şimdilik o yönlerini keşfetmiş değilim... sadece bir tahmin...

şöyle belli bir mesafeden bakınca, insan bu saydıklarımı da bekliyor... ben internette en çok dolanan tek bir resmine baktığım anda frank zappa kıvamında bir kişilik algıladım ama tam da bunu yazarken, new york times ın kendisini "iranın bob dylanı" olarak lanse ettiğini gördüm... bence sakıncası yok, zappa yada dylan kabulümdür:)...

namjoo temelde geleneksel iran çalgısı olan setar ustası... yani asıl uzmanlık alanı setar oluyor... aynı zamanda ud ve gitarda da usta... setar nedir derseniz, şu yukarıdaki konser fotoğrafında çalmakta olduğu enstrüman oluyor... bildiğim kadarıyla bağlamaya çok benzer, curadan büyük ve 4 telli... aslında "seh" 3 tür, "tar" ise tel... galiba orijinali 3 telli ama günümüzde benim gördüklerimin büyük kısmı 4 telli... gerçi bas gitarı da 4 telli bilirdik ama 6-7 tellileri moda oldu iyice...

yabancısı olmadığımız bir durum mohsen namjoo nun da başına geliyor... sen kalk shams (biz şems diyoruz) adlı parçada ayetler kullan!... 5 yıl hapis cezası alıyor gıyaben yapılan mahkemeden... anlayacağınız kendi ülkesinde yasaklı ve suçlu...

az önce söylemiştim değil mi?... fotoğrafa bakar bakmaz anlarım ben... yaramazlık yaptığı çok açık bu müzisyenin... sanatçının da yaramazı makbuldür tabii...

fazla laf salatası yapmadan şöyle sağlam bir videosunu paylaşayım...

Mohsen Namjoo - Ey Sareban
Şair: Rahim Moeini Kermanshahi



sözlerinin önemli kısmı şöyle...

İnancımın tamamı fani bir dünyaya dair
Aşkın kıvılcımları ki yaşamın kendisidir
Yarin hatırası aşkın bir katresinden daha güzeldir
Aşkın ateşi yaşamaktan daha güzeldir
Yarabbi gönüllerdeki muhabbeti her zaman sakla
Benim gönlümde sakladığın gibi
Leyla ile Mecnun efsane oldular
Bizim hikayemizse sonsuza ulaştı
Sen hâlâ kaçamak aşkımsın
Gözümden okunmaz ki derdim
Bilinmez gam içinde ne hallerdeyim
Allah biliyor ki senden sonra yaşamadım
Gönlümün çayırlığını gör ve git
Tufan gibi yık derdin dallarını
Gülüm ben, derip de git
Ki gül ağacıyım
Tufanın dibinde oturan
Vücudumun bütün dallarını
Tabiatın hışmıyla kır

aa! bildiğimiz bir şarkı çıktı:)... türkiyede en çok tanınan parçası oluyor ey sareban... özellikle bunu seçtim çünkü en otantik eserlerinden birisi... sadece setar eşliğinde çalıp söylemiş...

iran (fars) edebiyatı konusunda bilgi fakiriyim ancak çok fazla zengin ve derin bir kültürün edebiyatı olduğu açık... bildiğim kadarıyla uzun hikayeler konu edilir... aşk hikayeleri meşhurdur... bütün bildiğim de budur...

daha önce de belirttiğim gibi, benim mohsen namjoo hakkında bu sayfada paylaşım yapmamın sebepleri; sesi, tarzı ve ait olduğu kültürün zengin geleneksel renklerini caz, blues ve biraz da füzyon ile çok iyi yoğuruyor olması...

ben daha çok yeni tanıştım kendisiyle ama ülkemizde doğal olarak oldukça kalabalık sayılabilecek bir hayran kitlesine sahip... çok değişik müzik türlerine yakın farklı kişileri bir araya getirmeyi başarmış bir sanatçı... şu günlerde hayranları oldukça heyecanlı çünkü ocak 2015 sonunda istanbul ve ankarada konserleri varmış... hemen bu vesile ile haberdar olmayan hayranlarına konser duyurusunu da yapmış olayım... konseri bulup, bileti alıp gitmek size kalmış artık...

Mohsen Namjoo - Reza Khan




dedik ya azcık yaramaz... reza khan, humeyni öncesi dönemin şahı rıza pehlevi oluyor ve bu parçada namjoo onu ülkeye modernizmi getiren kişi olarak görüyor ve eleştiriyor... hatta afyon bağımlısı bir keş olduğunu söylüyor... haklıdır yada değildir, onu bilemem...

geleneksel kültürünün dışına çok kolaylıkla çıkabilen ve bunu da fazlaca hissetirmeden yapan bir sanatçı... ben bu yeteneğe çok önem veriyorum... şöyle açayım; gelenekseli, modern tarzda o kadar iyi yoğurup size yansıtıyor ki! gelenekseli modern kalıp içinde anlamadan hap gibi yutuyorsunuz... bizde de bunu ustalıkla yapabilen bir çok sanatçı var... mesela erkan oğur, derya türkan, zeki çağlar namlı, sinan cem eroğlu, bilal karaman gibi... burada tam olarak şunu kastediyorum; bazen bizim geleneksel müziğimizi mesela birileri çıkıp güyya caz yapıyor ya!... olmuyor işte... onlara da cazcı deniyor ama değiller... isim veremiyorum ki ayıp olacak... ama mesela bilal karaman adam gibi caz yapıyor yada telvin mesela... işte bu işi iyi yoğurma konusunda bence mohsen namjoo da çok iyi yapıyor...

genç sanatçı aslında mohsen namjoo... genç sayılır... 12 yaşında başlamış müziğe ve 18 yaşında tahran üniversitesinde devam etmiş... okullu yani anlayacağınız... film ve belgesel müzikleri de yapıyor... müzik ve tiyatro üzerine aldığı eğitimi yarım kalmış çünkü hem kendisi bu eğitimi yeterli bulmamış, hem de geleneksel iran müziğini farklı tarzlara uyarlaması hiç hoş karşılanmamış... bence eğitimi kendisi zaten bırakmış ama karşıtlarına bakarsanız, atılmış üniversiteden... bence çok da iyi olmuş...

2009 yılında avrupada dikkatleri çekmiş üzerine ve sonrasında olan olmuş, dünyaca tanınmış... galiba bir tek ben tanıyamamışım!!!... utandım gerçekten... hayranları öyle yorumlar yapmışlar ki!... okudukça yerin dibine girdim resmen bu kadar ünlü birini tanımadığım için...

Hasta Siempre Comandante Che Guevara



hasta siempre şarkısını yorumlamayan kalmamıştır dünyada ve yorumlayanların çoğu da benim gördüğüm kadarıyla orijinal haline sadık kalmışlar ancak mohsen namjoo biraz olsun kurcalamış:)...

ilk bir kaç albümüne ulaşmayı başardım ancak kayıtlarında ciddi sorun vardı... bu konuda edinebildiğim bilgi şöyle; ilk kayıtları tahranda uygun olmayan koşullarda gerçekleştirilmiş... belki de gizli kaydetmek zorunda kaldı, bilmiyorum... ben de o kötü kayıtlı eserlere bayıldım!...

şarkıları hüzünlüymüş... evet önemli bir kısmı o hissi veriyor ama işin gerçeği sözlerini anlamadan bir şey diyemeyeceğim... bazı parçaların ingilizce sözlerine baktım ancak farsi ve üstüne üstlük ağır geleneksel kültür hakim olduğu için, o sözlerin doğru anlamlarıyla ingilizceye çevrilmesi bence ustalık isteyen bir iş ve ingilizce gerçekten güven vermiyor bu konuda... çok arabesk kaçan sözlere rastladım ve ben her nedense o kadar basit sözlere sahip olmadıklarını düşünüyorum şarkılarının...

defalarca aynı konuya değiniyorum ama mohsen namjoo yu tek kelime ile değerlendir denirse bana, ben sadece "yorum" derim... sesini sınırları zorlayan bir şekilde kullanarak şarkılara getirdiği yorumdur bence mohsen namjoo...

aslında bir yandan da şüpheye düşmüyor değilim; acaba işin sırrı farsçada mı!... özellikle feryat ederek bağırmaya, yakarmaya, mahvolmaya, yanıp tutuşmaya çok uygun bir dil bu farsça...

çalışmalarını incelerken bir çok "cover" (şunun türkçesini bulamadım bir türlü) çalışmaya da rastladım... tabii hasta siempre de öyle... david bowie nin ünlü the man who sold the world adlı parçasını da morgh sheyda adı ile yeniden farsça yorumlamış... fena olmamış, değişik olmuş ama ben burada artık son olarak kendisine ait bir parçayı paylaşmak istiyorum... gerisi size kalmış... benim en çok dikkatimi çeken toranj... ama ilginçtir, ben bu klibi daha önce başka bir şarkısında da gördüm!... nasıl oluyor anlamadım:)...

Mohsen Namjoo - Toranj

dedi ben o turuncum ki sığmam dünyalara
dedim turunçtan da güzelsin, fakat ne gelir elden
dedi nerelisin sen, perişan görünürsün
dedim bir garibim ben, âşinâlık şehrinden
dedi ne arıyorsun; kaybetmişsin kendini
dedim kapının eşiğinde dilenmek isterim ben
dedi gönül çelmede nasıl bilirsin bizi
dedim bir gül harmanı bezminde gönül çelen
dedim zülfün kokusu dünyamı kaybettirdi
yol da gösterir sana dedi eger bilirsen
dedim dudağını sormanın arzusuna düşmüşüm
dedi kul köle ol sen; geliyor kul gözeten...

neden önemli mohsen namjoo?

az önce sesine, tarzına yaptığım vurgulamaları bir kez daha yapmayacağım...

neden önemli? dünyanın her yerinden bir çok insan neden hayran kendisine? yada ben neden gidip de özellikle mohsen namjoo yu paylaşıyorum?... sesini oldukça ilginç ve değişik şekillerde kullanabilen dünyada o kadar çok müzisyen var ki aslında...

neden? dersek; şundan: bu sanatçılar çok zengin bir kültürün çocukları... biz de sahiptik emsallerine ve hala daha sahibiz ama bir kaç yıl sonrasını bilemem... dünya bugün "tümden" çok ciddi bir yozlaşmaya kurban gitmiş durumda... "modern" adı altında saçma sapan, içi boş zırvalıklar sanat diye yutturuluyor... üstelik cebinizden tonla parayı da çalarak!... dünya kimin elinde oyuncak olmuş durumda?... bu sorunun yanıtı çok açık; kapitalizmin... kapitalizm içi boş ne varsa onu kullanarak, içi dolu olan dünyanın da içini boşaltıyor...

özetle; yoz kültür, durmadan derin kültürü yutuyor... dünyanın "dolu" zannedilen ışıltılı kısmı aslında bomboş iken; boş zannedilen kısmı "dopdolu"... işte bu sebeple çok önemli mohsen namjoo... ve eşdeğerleri...

madalyonun diğer yüzü; o derin olan kültür de kendisine sahip çıkamıyor!... yutulmaya çoktan hazır... hatta gönüllü... o derin kültürler kendi kıymetlerini bilmiyorlar, kendilerini aşağılıyorlar, kendileriyle savaş halindeler... farkında değiller; yasaklıyorlar, ülkeden atıyorlar, defol git diyorlar... ne oluyor? madalyonun yozlaşan diğer yüzü, o kültürü bir yandan yutarken, dibine kadar sıyırıp, paçavrasını çıkarıyor!... eh... helal olsun... ne diyeyim...

new york times a göre; iranın bob dylanı!!!... bana göre; dünyanın mohsen namjoosu...

son olarak şunu yazmazsam çatlarım çünkü bence önemli... "tahranlı" zor şartlarda kayıt yapan namjoo ile "kaliforniyalı" namjoo arasında ne yalan söyleyeyim, çok fark var!... bunu yazabilmek için çok inceledim ve ben "tahranlı mohsen namjoo" diyorum...

Mohsen Namjoo - Shirin Shirinam