müziğin keyfi mi kaçtı?

sağda solda ilginç paylaşımlar, blog yazıları ve makaleler okumaya başladım... "artık müzik dinleyemiyorum" yada "müzik dinlemek artık bana keyif vermiyor" gibi... çoğu da müzisyen üstelik... hatta "müzik yapmak benim için işkenceye dönüştü" diyen ve tanımadığım orta halli bir müzisyen facebookta bir abd sayfasında diğer müzisyenlere sordu yakın bir zamanda "sizde de aynı durum var mı?" diye... alta yapılan benim okuduğum 108 yorumun en az 90 tanesinin yanıtı evet idi!... bir besteci de aynen şunu yazmış yorum olarak: "para kazanmak zorunda olmasam, artık angaryaya dönüşen müziği bırakırım, tıpkı dinlemeyi yıllar önce bıraktığım gibi!"... böyle bir şey bir çok meslek için geçerli olabilir... mesela hekim, hekimlikten bıkabilir ama müzisyenin müzikten bıkmasının sebepleri ne olabilir?... üstelik müzisyenlik bir meslek de değilken...

henry ford

cevap şu olabilir: teknoloji insanı öldürdü... insanın içinin ölmesi gibi bir şey bu... doğal olarak müzisyenin de içi öldü, dinleyicinin de... çünkü insanın ölmesi gerekiyordu!... bildiğimiz anlamda "insan" ciddi bir sorundur... bunu nerden biliyoruz? şu otomobil, yürüyen bant vs gibi şeylerin mucidi henry ford'dan biliyoruz... "bana sadece iki el lazım ama peşinden bir insan geliyor" diyerek dert yanmış zamanında... ne yapsın adamcık?... insan yoruluyor, hasta oluyor, uykusu geliyor, üzgün olabiliyor, karnı acıkıyor vs vs vs... sigortası, vergisi, girdisi, çıktısı falan filan... bakmış ki olacak gibi değil, insanı hemen bozamamış, bari yürüyen bantı icat edeyim demiş garibim... o zihniyetle başlayan insanın bozulması, bugüne kadar geldi... sadece para kazandıran o iki el bırakılmak isteniyor ve o zihniyet çoktan başarılı da oldu üstelik... artık size kalmış; ya makine olacaksınız yada duygularını kaybetmemiş bir insan...

insan üretime katkı sağlamalı, ama çok daha önemlisi bol bol da tüketmelidir... tüketim çok hızlı olmalıdır... tüketim de makineleşmelidir... buna müzik de dahil... aynı anda binlerce müzik yapılmalı, bu müzikler hemen dijital ortamlarda satışa sunulmalı, tüketici binlercesine cebinde de olsa sahip olmalı, o binlercesi onu kısa sürede sıkmalı ve diğer binlercesi dinlenmeli... müziğin üretimi, tüketimi filan hızlı hızlı olmalı... insanlar müziği keyifle değil de mecbur oldukları için dinlemeli... müziğin kalitesi şusu busu, keyfi, kültürü, tekniği ve aklınıza gelebilecek hiç bir şeyi önemli değildir... iyi müzik filan olmasına gerek yoktur... bol bol üretilsin, bıkılsın, üretilsin bıkılsın, üretilsin bıkılsın...

uzunca bir süredir bizler kaliteli müzik dinleyelim diye yapılmıyor müzik... en son 70 li yıllarda yapıldı, tabii ki şimdi de yapılıyor ama bir gıdım kaldı!... o sanatçılar da bir bir ayrılıyorlar aramızdan... amaç kesinlikle sanatsal ve emek isteyen kaliteli müzik yapmak ve dinletmek değil artık... bir şekilde bir şeyler dinleyelim, türkçe tabiri ile "şu iş dönsün bi şekilde:)"... piyasa dönsün:)... sürümden kazanalım:)))... endüstri için ne dinlediğimizin hiç bir önemi yok... ama dinlemek zorundayız!... cep telefonundan dinlersek, tadından yenmez!...

kalite her alanda sürekli düşüyor... basitlik (bayağılık anlamında) ise yükselen değer... diğer basitliğe (sadelik) ulaşılabilmesi de şimdilerde çok güç... emek gerektiren her şeyden ciddi bir kaçış var... mesela mektup yada kartpostal gönderme, alma ve sabırla bekleme gibi çok önemli insani duyguları silip süpürdü, her yerde ve ortamda sürekli takip edilir ve ulaşılır yaptı hepimizi o gelişmiş teknoloji... her türlü emeği çaldı... ve zaten gıdım gıdım bize kakalanan teknoloji sadece hız ve kolaylaştırma üzerine kurulu... asıl amacı da zaten haberleşme yada iletişim filan değil, asıl amaç bizi takip edip, bizi çözmek ve para harcamaya zorlamak... yahu adam biz iletişebilelim diye neden o kadar külfete girsin? para kazanmak ve bizi kukla gibi yönetmek için geliştiriyor o teknolojiyi... bizi bilgilendirmek için yada aramızdaki iletişimi sağlamlaştırmak için yanıp tutuşan bir kitlenin gece gündüz durmadan çabalıyor olduğunu düşünmüyorum ben...

teknoloji müziğe de bodoslama daldı çünkü müzik çoooooook fazla önemli, aşırı derecede önemli... bizi yönetmenin kukla gibi, en kestirme yoludur müzik... müziğin ne kadar büyük bir öneme sahip olduğunu müzisyenler filan da pek bilmezler... bilirler ama çoğu zaman yanlış bilirler... onlar naif insanlardır... bilen biliyor... o konuya başka zaman gireriz... teknoloji müziğe bodoslama daldı dedik ya, oradan devam edelim, müziğin en olmayacak mahrem yerlerine kadar tecavüz etmiş durumda teknolojik gelişmeler!... daldı ama biz çok kaliteli ve güzel müzikler dinleyelim amacıyla dalmadı!... tıpkı arama motorları yada sosyal medya gibi... nasıl onların derdi bize hizmet etmek değilse, müziğe giren teknolojinin derdi de bize hizmet edip, muhteşem müzikler dinlememiz değil kesinlikle... teknolojinin müziğe bodoslama dalmasının sebepleri; emeği yok etmek, işleri hızlandırmak, kolaylık sağlamak, hızlıca tüketmek, yok etmek vs vs vs... ve tabii bolca para kazanmak...

teknoloji, müzisyenin eline minik bir kutu verdi, müzisyen en başından en sonuna kadar müziğini yapar oldu... teknoloji müzisyene minik bir sanal alan verdi, müzisyen müziğini o minik alanda satar oldu... teknoloji, dinleyicinin eline çok daha minik bir kutu verdi, dinleyici dünyadaki bütün müzikleri o minik sanal alandan satın alıp, o minik kutunun içine sakladı... teknoloji hem müzisyene, hem de dinleyiciye her türlü sesi ve efekti de verdi... bir başka minik kutuya incecik bir telle bağlı kulaklıklarla o müziği; dilersek hangardaymış gibi, dilersek odamızdaymış gibi, dilersek hamamda yada dev konser salonundaymışız yada stadyumdaymışız gibi dinler olduk... halbuki sabahın köründe metrodaydık ve işe yada okula gidiyorduk!...

teknoloji müziği bu hale getirdi... tıpkı tarım ve gıda teknolojisi gibi... midemize tıkalım bir şeyler de, nasıl olursa olsun!... aman bayatlamasın!... 2 hafta kasada dursun, çürümesin:)... ye, kanser ol, ne yediğin önemli değil... bol bol ye... obez ol, çatla ama ye sürekli... "çin tuzu kat içine yesin şu salak" ile "aman yap bi müzik de dinlesin şu salak" arasında ben artık hiç bir fark görmüyorum... gıda teknolojisi kanser ve kalp hastası etmeli ki, tıp teknolojisi kanseri ve kalp hastalığını teşhis edebilmeli!... teşhis teknolojisi gelişti bol bol ama nedense tedavi teknolojisi 70 sene önceki gibi duruyor!... hastalığı önleme teknolojisi ise henüz keşfedilemedi bir türlü!... hasta ol, hasta olduğunu biz sana söyleriz, bunun için yılda bilmem kaç kere radyasyon al, daha da sürün... biz sana hasta olduğunu söyleriz ama maalesef tedavi edemeyiz diyor tıp... bir şeyin içinde teknoloji varsa, ha beslenme olmuş, ha tıp ha sanat... hiç bir fark yok... bir şeyler ye, iç, giy, dinle, izle... nasıl olduğu önemli değil ama aman ihmal etme tüketmeyi...

70 ler dedik... müzikte emeğin ve kalitenin sonu dedik... o yıllara bi bakalım bari... çok laf salatası yaptım... 78 yılı... kalitenin can çekişmeye başladığı yıllar... o zamanlar az can çekişiyordu, şimdi çok fazla can çekişiyor müzik... çok moral bozdum belki ama şunu da eklemenin tam sırası... müzikte kalite ve emek asla ölmeyecek... yapanı da dinleyeni de her zaman oldu, insan var oldukça da olacak...